احتمالاً برایتان پیش آمده که کدی به شکل IP XY، مثلاً IP 65 را روی دستگاههای الکتریکی و الکترونیکی دیده باشید. این کد، درجه حفاظت یا استاندارد IP (International Protection Standard یا Ingress Protection Marking) است. طبق استاندارد CEI 6529، آیپیِ محفظههای تجهیزات الکتریکی با کدهای استانداردی با دو حرف IP در کنار دو رقم، از نظر نفوذ در برابر عوامل خارجی تقسیمبندی میشوند. رقم اول که بین 0 تا 6 است سطح حفاظت در برابر جسم سخت خارجی و نیز حفاظت افراد را مشخص میکند. رقم دوم بین 0 تا 8 است و میزان حفاظت را در برابر نفوذ آب (و نه هیچ مایع دیگر) مشخص میکند. هر چه این رقمها بیشتر باشند میزان حفاظت بیشتر است.
عدد اول: جامدات
رقم اول، درجه حفاظت محصولات را در برابر نفو ذرات جامد، از جمله مواد روی دست و انگشت انسان، گرد و غبار، تماسهای تصادفی و غیره را نشان میدهد. این رقم از 0 شروع میشود که نشان دهنده عدم وجود محافظت است و در 6 پایان مییابد که مشخص میکند محصول در برابر ذرات جامد کاملاً محافظت شده است.
معنی هریک از ارقام مختلف به شرح زیر است:
- ۰: عدم وجود محافظت.
- 1: محافظت شده در برابر اشیاء بزرگتر از 50 میلیمتر، مانند دست.
- 2: محافظت شده در برابر اشیاء بزرگتر از 12٫5 میلیمتر، مانند انگشت.
- 3: محافظت شده در برابر اشیاء بزرگتر از 2٫5 میلیمتر، مانند پیچگوشتی.
- 4: محافظت شده در برابر اشیاء بزرگتر از 1 میلیمتر، مانند سیم.
- 5: محافظت شده در برابر گرد و غبار. از ورود کامل گرد و غبار جلوگیری نمیشود، اما گرد و غبار به راحتی هم وارد بدنه نمیشود.
- 6: کاملاً ضد گرد و غبار.
عدد دوم: مایعات
رقم دوم در کد IP، از شاخص حفاظت 0 شروع میشود که به معنای عدم وجود هر گونه حفاظتی در برابر آب و رطوبت است و در رقم 8 پایان مییابد که مشخص میکند محصول در برابر غوطهوری در آب به مدت طولانی مقاومت میکند.
معنی هر یک از ارقام مایعات به صورت زیر است:
- 0: عدم وجود محافظت.
- 1: در برابر ریزش عمودی قطرات آب محافظت میشود.
- 2: در برابر ریزش عمودی آب تا 15 درجه کجشدگی نسبت به حالت عادی محافظت میشود.
- 3: در برابر ریزش آب به صورت افشانه تا زاویه 60 درجه نسبت به عمود محافظت شده است.
- 4: در برابر پاشش آب با هر زاویهای محافظت شده است.
- 5: در برابر پاشش جتهای آب محافظت شده است.
- 6: جتها قوی آب نباید موجب ورود آب به داخل آن شود.
- 7: در برابر غوطهوری در آب به عمق 15 تا 100 سانتیمتر و به مدت 30 دقیقه مقاومت میکند.
- 8: در برابر اثرات غوطهوری در آب تحت فشار به مدت طولانی محافظت شده است.
برای مثال محصولاتی که دارای آی پی زیر باشند بدین گونه تعریف می شوند:
- IP67: محصولاتی که ضد گرد و غبار بوده و اگر به مدت 30 دقیقه در آبی به عمق 15 تا 100 سانتیمتر قرار گیرد، مشکلی برایش پیش نمیآید.
- IP65: محصولاتی که از این تکنولوژی بهره میبرند، میتوانند دربرابر گردوغبار و پاشش آب با آبپاش مقاومت داشته باشند.
- IP68: وسایلی که از این لیسانس پشتیبانی میکنند، میتوانند دربرابر گردوغبار و غوطهور شدن در آب مقاومت بالایی داشته باشند.
ممکن است برخی از رتبه بندیهای مقاومت بهصورت IPX نوشته شود. در اینصورت عددی که بعداز X نوشته میشود، نشانگر نوع مقاومت آن محصول است. مثلا وسایلی که روی آنها IPX4 نوشته شده، فقط دربرابر نفوذ رطوبت و پاشیده شدن آب مقاوم هستند. اگر محصولی مقاومت موردنظرتان را داشت، بهخصوص در وسایل صنعتی، بهتر است قبل از خرید نوع محافظت آن را در سایت تولید کننده مشاهده کنید که هنگام خرید مشکلی برای مصرف آن پیش نیاید.