قبل از تولید فناوری LED انتخاب لامپ کار ساده ای بود. ال ای دی ها طیف وسیعی از امکانات را از نظر عملکرد و ویژگی‌ها فراهم کرده است، همچنین به عنوان یک گام رو به جلو از نظر فناوری‌های زیست محیطی و برای کاربردهای صنعتی یا تجاری تلقی می شود. این موضوع برای مصرف‌کننده‌های معمولی کمی پیچیده است. با تمام شرایط رنگ و نور، دانستن اینکه چه نوع لامپی بخرید می تواند ذهن مارا مشغول کند. ما ادر این مقاله به توضیح و تمایز بین دو اصطلاح چالش برانگیز که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند توضیح می دهیم- CCT (دمای رنگ نور) و CRI (شاخص نمایش رنگ). تفاوت بین CCT و CRI
فهرست محتوا
CCT یا دمای رنگ نور چیست؟
CCT (Color Correlated Temperature) عددی است که بر حسب درجه کلوین اندازه گیری می شود و به توصیف گرما یا خنکی نسبی منبع نور کمک می کند. بیشتر لامپ ها از 2700K (رنگ گرم و رشته ای) تا 5000K یا بالاتر (رنگ روشن و روشن روز سفید) متغیر هستند. برای مثال:
- اکثر کاربردهای مسکونی، 2700K و 3000K دمای رنگ مناسبی هستند، زیرا هر دو ظاهری زیبا و گرم ایجاد می‌کنند که محیطی جذاب و آرامش‌بخش را ایجاد می‌کنند.
- برای کاربردهای خرده فروشی یا تجاری، 4000K یک گزینه رنگ محبوب است.
- برای کاربردهای صنعتی یا کارگاه ها 5000K یا حتی 6500K یک گزینه رنگ ترجیحی است، زیرا این دمای رنگ به بهترین وجه با نور طبیعی روز مطابقت دارد.
CRI یا شاخص نمود رنگ چیست؟
مقدار CRI یک منبع نور نشان می دهد که چگونه یک منبع نور با دقت رنگ های یک جسم را روشن می کند. هرچه این عدد به 100 نزدیک ترباشد اجسام زیر نور منبع نور به رنگ واقعیشان نزدیک تر هستند. اکثر لامپ های استاندارد دارای ارزش CRI 80 هستند، در حالی که لامپ های CRI بالا دارای ارزش CRI 90 یا بالاتر هستند. به عنوان مثال، نقاشی نشان داده شده در زیر منبع نور 70 CRI ممکن است رنگ هایی را نشان دهد که درست یا دقیق به نظر نمی رسند. با این حال، هنگامی که زیر یک منبع نور 95 CRI دیده می شود، رنگ های نقاشی احتمالا دقیق و طبیعی به نظر می رسند.
تفاوت بین CRI و CCT چیست؟
همانطور که در بالا توضیح داده شده است، CCT و CRI دو معیار مختلفی برای اندازه گیری و توصیف ویژگی‌های رنگی نور دارند. CCT به ما اطلاع می‌دهد که نور ساطع شده از یک منبع نور چه رنگی دارد و این ویژگی به سادگی با نگاه کردن مستقیم به منبع نور تشخیص داده می‌شود.
از طرف دیگر، معیار CRI (شاخص بازتاب نوری رنگ) مرتبط با توانایی یک منبع نور در بازتاب و بازتاب درست رنگ‌ها در اجسام زیر آن است. این معیار به ما اطلاع می‌دهد که چگونه اجسام زیر نور منبع نور خاصی ظاهر می‌شوند. به عبارت دیگر، CRI نشان می‌دهد ظاهر رنگ اجسام زیر منبع نور به ما می گوید. شما نمی توانید با نگاه کردن به خود نور، مقدار CRI لامپ را تعیین کنید.
در عوض، CRI یک لامپ را فقط می توان با چشم غیرمسلح با نگاه کردن به رنگ یک جسم روشن شده توسط لامپ تخمین زد. یک مثال گویا از این اصل در عمل زمانی است که عکاسان و هنرمندان از یک “کاوشگر رنگ” استفاده می کنند که از پالت رنگ های استاندارد شده برای تخمین کیفیت رندر رنگ استفاده می کند. تنها راه اندازه گیری مقدار CRI منبع نور استفاده از دستگاه های اندازه گیری طیفی تخصصی است. تولیدکنندگان روشنایی برای انتشار و تضمین معیارهای مربوط به نمود رنگ به داده‌های این دستگاه‌ها متکی هستند.
رابطه بین CCT و CRI
اگرچه CCT و CRI دو جنبه متفاوت از رنگ روشن را توصیف می کنند، با این وجود در محاسبات خود به هم مرتبط هستند. همانطور که در بالا ذکر شد، CRI را می توان به عنوان تعیین کننده دقت منبع نور در نظر گرفت. با این حال، در تعیین «نمود رنگ»، ابتدا باید مشخص کنیم که نقطه مرجع برای این «دقت» چه چیزی باید باشد. به عنوان مثال، هنگام قضاوت در مورد ظاهر رنگی یک نقاشی، چگونه بفهمیم که چگونه باید باشد؟ به عبارت دیگر استاندارد مرجع چیست؟
وقتی به دقت نور اشاره می کنیم، ابتدا باید دمای رنگ یک منبع نور را تعیین کنیم تا نقطه مرجع مناسبی داشته باشیم. هر دمای رنگ دارای یک “استاندارد مرجع” است که منبع نوری است که دقیق ترین یا طبیعی ترین نور را ارائه می دهد. به عنوان مثال، 2700K دارای یک استاندارد مرجع است که تقریباً برابر با یک لامپ رشته ای است. از طرف دیگر، 6500K استاندارد مرجعی دارد که تقریباً برابر با نور طبیعی روز است.
برای ادامه مثال نقاشی، اگر ما یک لامپ داشته باشیم که دمای رنگ آن 2700K باشد، ظاهر رنگ ها را در مقایسه با یک لامپ رشته ای قضاوت می کنیم. ما آنها را با نحوه ظاهر آنها در نور طبیعی روز مقایسه نمی کنیم. زیرا دمای رنگ 2700K نشان می دهد که این منبع نوری گرم و زرد است که به نور طبیعی روز نزدیک نمی شود. از طرف دیگر، اگر لامپی داشته باشیم که دمای رنگ آن 6500 کلوین است، ظاهر رنگ را با ظاهر رنگ آن در نور طبیعی روز مقایسه می کنیم.
چرا CCT اساسی تر و مهم تر از CRI است؟
توضیح بالا باید روشن می کرد که CRI به یک مقدار دمای رنگ نیاز دارد تا مشخص کند ظاهر رنگ را با چه چیزی مقایسه می کنیم.
بله، CRI بدون در نظر گرفتن دمای رنگ، به تنهایی می‌تواند بی معنی باشد و برای ارزیابی کیفیت رنگ نیاز به مقایسه با یک دمای رنگ خاص دارد. اگر یک لامپ با رتبه 95 CRI را در نظر بگیریم، نیاز به مقایسه آن با یک دمای رنگ مشخص داریم تا بفهمیم که این ارتفاع در کیفیت رنگ چگونه است. بنابراین، برای داشتن معنا در مقایسه CRI یک لامپ، باید آن را با یک دمای رنگ مشخص مقایسه کنیم، مانند روشنایی لامپ رشته‌ای (2700K) یا نور طبیعی خورشید (5000K) یا حتی نور طبیعی روز (6500K). در این صورت، می‌توانیم بفهمیم که این لامپ چقدر توانایی دارد تا رنگ‌ها را در مقایسه با دمای رنگ انتخابی مورد نظر به درستی و واقعیت نشان دهد.
ابتدا باید در مورد دمای رنگ مورد نیاز برای فضای خود تصمیم بگیرید و سپس به معیار CRI بپردازید. آیا به دنبال نوری مشابه نور طبیعی روز هستید؟ اگر بله، ابتدا یک دمای رنگ بالا (مثلاً 5000K یا بالاتر) انتخاب کنید و سپس به انتخاب مقدار CRI بپردازید. لامپی با دمای رنگ 2700K و CRI 95، حتی با رتبه بالای CRI، به دلیل دمای رنگ پایین، به نور طبیعی روز نزدیک نمی‌شود.
حال فرض کنید یک لامپ با دمای رنگ 6500K را پیدا کرده‌اید، اما با CRI پایین. در این حالت، نوری با دمای رنگ مشابه نور طبیعی روز (به دلیل دمای رنگ بالا) ایجاد می‌شود، اما به دلیل کمبود در CRI، ممکن است واقعیت و کیفیت رنگ‌ها در سطوح مختلف به خوبی نمایان نشود، مانند نور طبیعی روز که به دلیل CRI پایین نیز به این مشکل می‌خورد.
