شار نوری به میزان نوری که از یک منبع روشنایی در تمام جهات فضا، در واحد زمان ساطع می شود می گویند. شار نوری را با نماد ” Φ ” نشان می دهند. واحد شار نوری لومن است که با ” Lm ” نشان داده می شود. هر چه شار نوری یک منبع روشنایی بیشتر باشد؛ یعنی آن منبع روشنایی پرنور تر است. شار نوری کمیت مهمی در نورپردازی محسوب میگردد، که سازندگان محصولات روشنایی، آن را بر روی جعبه ی محصولات خود در قالب برچسب انرژی و یا به صورت مستقل درج می کنند.
فهرست محتوا
تفاوت واحد روشنایی (لومن) با واحد توان (وات) چیست؟
اولین مسئله که در تحلیل لومن به ذهن خطور می کند، تفاوت آن با واحد توان است، چرا که ما در بررسی صوت و دیگر انرژی ها از واحد توان به وفور استفاده می کنیم؛ اما در تحلیل روشنایی این واحد به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند. علت این جا است که چشم بشر، برخلاف دیگر حس کننده ها، یک رفتار کاملا و شدیدا غیر خطی نسبت به شدت نور نشان می دهد، لذا ما در تحلیل شدت روشنایی، به جای بررسی توان خروجی منبع نور، مقداری روشنایی قابل رویت بوسیله چشم انسان را (به صورت حدودی) مد نظر قرار می دهیم.
اندازه گیری شار نوری چیست
همانطور که می دانید جهت اندازه گیری انرژی های مختلف همچون صوت از واحد وات استفاده می کنند اما در اندازه گیری شار نوری این نوع واحد قابل استفاده نیست. زیرا در اندازه گیری این شاخص در واقع ما انرژی روشنایی لامپ را بررسی نمی کنیم. در واقع نور دریافت شده توسط چشم را باید اندازه گیری کرد. به همین جهت از واحد اندازه گیری لومن استفاده می شود. به عنوان مثال بر جعبه انواع لامپ، میزان روشنایی آن ها بر اساس لومن درج شده است.وقتی منبع نور ساخته شد، تولید کننده باید شارنوری را اندازه بگیرد و به اطلاع مصرف کننده برساند.
شار نوری را میتوان به دو طریق اندازه میگیرند:
- از روی منحنی قطبی شدت نور
- به وسیله ی کره اولبریخت
تاثیر طول عمر لامپ در لومن آن
از آنجایی که لامپ ها در طول استفاده دچار فرسودگی می شوند؛ قابلیت های آن ها نیز تغییر می کند. به همین دلیل شاید توجه کرده باشید که پس از مدتی نور و روشنایی لامپ محیط شما کمتر می شود. این بدان معنا است که رقم لومن هر لامپ در طول زمان کاهش پیدا می کند. اهمیت این شاخص در لامپ ها به اندازه ای است که امروزه لامپ های جدید با بهترین و بیشترین رقم لومن به بازار عرضه می شوند. به همین جهت لامپ هایی که این شاخص در آن ها در طول زمان تغییر نکند پرطرفدارتر هستند.