تاثیر نورپردازی بر راندمان و تمرکز در محیط کار در این دوره از فناوری ارتباطات اطلاعات، برای کارکنان ضروری است. تامین کمیت و نه کیفیت محیط های کاری در اکثر کشور ها بسیار رایج است. تحقیقات موجود بیان می کند که کیفیت محیطی نامناسب در محیط کار مانند روشنایی تأثیر مضری بر سلامت انسان دارد و بر عملکرد کاری آن ها تأثیر می‌گذارد. این مقاله را با هدف تجزیه و تحلیل اثرات کیفیت روشنایی بر راندمان کاری کارگران آماده کرده ایم.
گاهی کارکنان از کیفیت روشنایی در محیط کار خود رضایت کمی دارند و برخی از آن ها گزارش کردند که به طور قابل توجهی بر راندمان کاری و رفاه آن ها تأثیر می گذارد. این تحقیق تاکید می کند که محیط کاری ضعیف می تواند بر بهره وری و کارایی کار کارگران تأثیر منفی بگذارد. کارگرانی که در چنین شرایطی هستند در معرض بیماری های شغلی نیز قرار دارند. بنابراین ایجاد محیط کار سالم باید از حقوق اساسی کارگران باشد.
تاثیر نورپردازی بر راندمان در محیط کار
فهرست محتوا
عوامل تأثیرگذار در محیط کار:
رنگ نور
یکی از بارزترین عواملی که بر نحوه کار تأثیر می گذارد، دمای رنگ منبع نوری است که به طور منظم در معرض آن قرار می گیریم. نور تأثیر زیادی بر سلامت جسمی و روانی ما دارد. برای کسانی که با دمای نور و رنگ ها آشنایی ندارند، به چه معنا هستند؟
دمای نور که بر حسب کلوین (K) اندازه‌گیری می‌شود، اندازه‌گیری عددی رنگی است که وقتی جسم در دمای کافی بالا گرم می‌شود، ساطع می‌شود. با افزایش دما، جسم تغییر رنگ داده و رنگ های خاصی از آن نور ساطع می کند.
برای مثال، آهنگری را در نظر بگیرید که یک نعل اسب آهنی را گرم می کند. با افزایش دما، نعل اسب شروع به درخشش رنگ های مختلف از قرمز، نارنجی، زرد، سپس سفید می کند و در نهایت رنگ سفید متمایل به آبی ساطع می کند. منابع نوری با دمای رنگ پایین تر به دلیل اینکه رنگ های قرمز، نارنجی و زرد را ساطع می کنند «گرم» نامیده می‌شوند، در حالی که منابع نوری با دمای رنگ بالا تر «سرد» نامیده می شوند زیرا در انتهای طیف رنگی بنفش و آبی قرار دارند. در زیر خلاصه ای از دمای رنگ در منابع نور آمده است:
- دمای رنگ بالاتر (4600 کلوین یا بیشتر) به رنگ آبی – سفید به نظر می رسد و رنگ های سرد یا نور روز نامیده می شوند.
- دمای رنگ متوسط (3100 تا 4600 کلوین) سفید سرد به نظر می رسد.
- پایین (تا 3000 کلوین) از رنگ قرمز تا زرد مایل به سفید متغیر است و رنگ های گرم نامیده می شوند.
میزان روشنایی استاندارد در محیط کار
نور محیط کاری باید به اندازه باشد. زیاد بودن نور و کم بودن آن، هر دو به یک اندازه آزار دهنده است. اگر نور محیط کم باشد و میزان روشنایی به حد استاندارد نرسد، بازدهی کارمندان در دراز مدت کاهش خواهد یافت. علاوه بر کاهش بازده کار، آسیب های چشمی مانند خستگی و درصد خطای بالا از مهم ترین عوارض کمبود نور در محیط خواهد بود. همان طور که کمبود نور در محیط کاری مشکل ساز است، ازدیاد نور نیز باعث به وجود آمدن عوارض زیادی خواهد شد. نور بیش از حد در محیط باعث می شود که انعکاس تابش نور در فضا ایجاد سردرد و خیرگی چشم و التهاب چشم شود.
شدت نور
این پارامتر را با توجه به میزان دقت مورد نیاز برای کار تعیین می کنند. برای مثال عرصه هایی که در آن بخش زیادی از زمان کار با کامپیوتر است یا در فضاهایی مثل اتاق کنفرانس، مقدار 500 لوکس در هر متر مربع پیشنهاد می شود. برای کارهایی مانند نقشه کشی و کار هایی با دقت بالا به عددی حدود 1000 لوکس و بالا تر از آن هم نیاز است. بر اساس تحقیقات پژوهشگران نیز بیشتر منشا سردرد های میگرنی که کارمندان دچار آن می شوند، همین نور های شدت بالا در محیط کارشان است.
منبع نور
- فاصله مناسب منبع نور از سطح کار
این مفهوم دارای مقدار عددی ثابتی نیست، چون نوع چراغ مورد استفاده، مقدار روشنایی که تولید می کند و همچنین نوع کار و میزان دقت آن در فاصله نصب به صورت مستقیم تاثیرگذار است. اما حدود بازه ای که پیشنهاد می شود، مقداری بین 50 تا 120 سانتیمتر نسبت به سطح کار می باشد.
- فاصله نصب چراغ ها از یکدیگر
یکی از بهترین نکات در نصب چراغ ها این است که ایجاد سایه روشن بعد از نصب چراغ نشود. یکنواختی نور در محیط های کار، فضای متمرکز تری می سازد. از مهمترین عوامل موثر در ایجاد این یکنواختی، زاویه پخش منبع نور می باشد. بر اساس این موضوع، نوع چراغ، فاصله نصب چراغ ها از یکدیگر و همچنین ارتفاع نصب آن ها بسیار تاثیرگذار هستند. برای مثال چراغ های COB پرتاب نور قوی تری دارند، بنابراین برای سقف هایی با ارتفاع زیاد مورد استفاده قرار می گیرند، از طرفی همین چراغ ها زاویه پخش بسته تری نسبت به SMD ها دارند، پس باید در فاصله کمتری نسبت به یکدیگر نصب شوند. یک فرمول کلی برای فاصله چراغ ها از هم پیشنهاد می شود که فاصله چراغ ها از یکدیگر نصف ارتفاع فضای موجود پیشنهاد می شود.
نوع چراغ
انتخاب چراغ مناسب یکی از مهم ترین عوامل در راندمان کاری است. در گذشته بیشترین وسایل روشنایی، چراغ های فلورسنت ها بودند. اما امروزه بهترین محصولات نورپردازی و روشنایی، یعنی LED ها و اعضا خانواده آن ها است. این محصولات می توانند به شکل های گوناگون و با توجه به ابعاد فضا، سلیقه طراح و کارفرما و همچنین هماهنگ با سبک طراحی دکوراسیون فضا انتخاب شوند. انواع شکل خطی، پنلی، ریلی و به صورت توکار، روکار و یا آویز مورد استفاده قرار می گیرند. این اشکال و نوع نصب آن ها می تواند به صورت انفرادی یا تلفیقی در کنار هم قرار گیرند.
رضایت و شادابی کارکنان و همچنین افزایش بازدهی کاری آن ها در شرکت ها و محیط کار امری واجب است. نور خوب باعث می‌شود تا محیط کار بسیار زیبا و راحت به نظر بیاید. بیشترین کارهای روزانه با قدرت بینایی انجام می‌شود، قدرت بینایی افراد به سن و زمان و… بستگی دارد. برای دید خوب نیازمند نور خوب هستیم و اگر در محل کار خود نور مناسبی نداشته باشیم، نمی‌توانیم به کارهای خود رسیدگی کنیم و کارکرد کارمندان با تداخل مواجهه می شود. در این جا به تاثیر نورپردازی بر راندمان در محیط کار پی می بریم.
